“Tháng bảy mưa ngâu, giỗ cha cũng cầu, giỗ mẹ cũng vái”, câu ca dao ấy đã in sâu vào tâm thức của bao thế hệ con người Việt Nam. Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, thần linh luôn là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa tâm linh của dân tộc ta. Và trong số đó, “Văn Khấn 5 Mẹ Ngũ Hành” được xem là cầu nối linh thiêng, kết nối hai cõi âm dương, giúp con cháu gửi gắm lòng thành kính đến các bậc thần linh cai quản ngũ hành.
Vậy 5 mẹ ngũ hành là ai? Lễ vật và cách thức hành lễ ra sao? Hãy cùng Sổ Mơ giải mã những bí ẩn xoay quanh nghi thức tâm linh này nhé!
5 Mẹ Ngũ Hành Là Ai?
Trong quan niệm dân gian, ngũ hành là 5 yếu tố cấu thành nên vũ trụ và vạn vật, bao gồm Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Mỗi hành đều có một vị thần cai quản, gọi là Ngũ Hành Nương Nương hay 5 Mẹ Ngũ Hành. Tương truyền rằng, 5 mẹ là những vị thần tiên được Ngọc Hoàng Thượng Đế phái xuống trần gian để cai quản ngũ hành, giúp đỡ chúng sinh, ban phước lành cho nhân loại.
Nguồn Gốc Và Ý Nghĩa Của Việc Thờ Cúng 5 Mẹ Ngũ Hành
Không ai biết chính xác tục thờ cúng 5 mẹ ngũ hành có từ bao giờ. Theo lời kể của cụ Lê Văn Hạnh (80 tuổi, Hà Nội), một người am hiểu văn hóa tâm linh, tục lệ này đã có từ rất lâu đời, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Việc thờ cúng 5 mẹ ngũ hành không chỉ thể hiện lòng thành kính với các vị thần linh mà còn là cách để con người bày tỏ mong muốn được che chở, ban phước lành, cầu mong cuộc sống bình an, may mắn.
Các Vị Thần Trong Ngũ Hành Nương Nương
Mỗi vị thần trong 5 mẹ ngũ hành đều có vai trò, quyền năng và đặc trưng riêng:
- Mẹ Kim: Cai quản hành Kim, ban phát tài lộc, may mắn.
- Mẹ Mộc: Cai quản hành Mộc, ban sức khỏe, bình an.
- Mẹ Thủy: Cai quản hành Thủy, giúp con cái ngoan ngoãn, học hành tấn tới.
- Mẹ Hỏa: Cai quản hành Hỏa, xua đuổi tà ma, bệnh tật.
- Mẹ Thổ: Cai quản hành Thổ, ban cho gia chủ cuộc sống no đủ, ấm êm.
Hướng Dẫn Thực Hiện Lễ Cúng 5 Mẹ Ngũ Hành
Chuẩn Bị Lễ Vật
Lễ vật dâng cúng 5 mẹ ngũ hành không cần quá cầu kỳ nhưng phải thể hiện được lòng thành kính. Tùy theo điều kiện và phong tục của từng vùng miền mà có sự khác biệt:
- Mâm ngũ quả: Nên chọn 5 loại quả có màu sắc tượng trưng cho ngũ hành: xanh (Mộc), đỏ (Hỏa), vàng (Thổ), trắng (Kim), đen (Thủy).
- Hoa tươi: Nên chọn hoa cúc, hoa huệ, hoa lay ơn,…
- Hương, đèn, nến: Tượng trưng cho ánh sáng, soi đường dẫn lối cho các ngài.
- Nước sạch: Thể hiện sự thanh khiết, trong tâm.
- Trầu cau: Tục lệ truyền thống không thể thiếu trong mâm cúng của người Việt.
- Rượu, trà: Dâng lên các ngài để tỏ lòng thành.
- Xôi, gà: Thể hiện sự no đủ, sung túc.
Mâm Cúng Ngũ Mẹ Ngũ Hành
Văn Khấn 5 Mẹ Ngũ Hành (Bản Đầy Đủ)
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Táo quân, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại, hai bên họ tộc.
Hôm nay là ngày…. tháng…. năm….
Tín chủ (chúng) con là:….
Ngụ tại:….
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, trước án kính mời:
Ngũ Hành Nương Nương giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Cúi xin Ngũ Hành Nương Nương ban phước lành, phù hộ độ trì cho gia đình (chúng) con được vạn sự như ý, tai qua nạn khỏi, nhà đạo hưng long.
Tín chủ (chúng) con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Lưu Ý Khi Thực Hiện Lễ Cúng
- Trang phục: Nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo khi hành lễ.
- Thái độ: Thành tâm, trang nghiêm trong lúc thực hiện nghi thức.
- Thời gian: Có thể cúng vào các ngày mùng một, ngày rằm, hoặc ngày lễ tết.
Phong Tục Thờ Cúng 5 Mẹ Ngũ Hành Ở Các Vùng Miền
Tục thờ cúng 5 mẹ ngũ hành phổ biến trên khắp cả nước, tuy nhiên, mỗi vùng miền lại có những nét riêng trong cách bài trí, chuẩn bị lễ vật và thực hiện nghi thức.
Ví dụ, người miền Bắc thường dâng xôi gấc, chè kho trong khi người miền Nam lại chuộng bánh tét, bánh chưng.
Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt
Kết Luận
Thờ cúng 5 mẹ ngũ hành là một nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt, thể hiện lòng biết ơn đối với các vị thần linh và mong muốn cầu bình an, may mắn cho bản thân và gia đình. Sổ Mơ hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nghi thức tâm linh này. Hãy để lại bình luận bên dưới để chia sẻ cảm nhận của bạn và đừng quên ghé thăm Sổ Mơ để khám phá thêm nhiều điều thú vị về văn hóa tâm linh Việt Nam nhé!
